Paratoner Ölçümü ve Raporu

Paratoner Ölçümü ve Raporu

Paratoner Ölçümü ve Raporu

Bu yazımızda paratonerler hakkında kısa bilgiler vermeye çalıştık. Ankara Paratoner Periyodik Kontrol ve Muayenesi Ankara Yıldırımdan Korunma Tesisatı Kontrol ve Muayenesi paratoner testi hizmetleri vermekteyiz. Ankara ve çevresinde paratoner ölçümü yaptırmak ve yönetmeliklere uygun paratoner raporu düzenlememiz hususunda teklif ve detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.

0 (312) 272 97 11 |0 507 669 77 11 | info@ockmuhendislik.com

Paratoner Nedir

Fransızca kökenli bir kelime olan paratoner(yıldırımsavar) kelimesinin sözlükteki anlamı yıldırımsavar, yıldırımlık, yıldırımkırandır. Paratonerler yıldırımın zararlı etkilerini toprağa aktarılmasını sağlayan iletken metal çubuklardır.

Elektrikli bir sistem değildir. Metal çubuk veya bobinli başlık paratonerin kendisini oluşturur ve yıldırımı asıl yakalayan parçasıdır. Yakalanan yıldırım güvenli bir şekilde toprağa aktarılması için ise iletkenler kullanılarak yıldırımı istediğimiz noktaya yönlendirmiş oluruz. Sonrasında topraklama çubuklarına kadar ulaşan yıldırım toprakta yayılarak sönümlenmeye girmektedir.

Paratoneri Mucidi Kimdir

15 Haziran 1752‘de Philadelphia‘da fırtınalı bir günde, Benjamin Franklin adlı bir mucit bilim adamı, daha önce metal anahtar soktuğu ipek bir kordonla bağlanmış metal çerçeveli uçurtmasını havaya uçurarak elinin yanına koydu.

Bu deney sayesinde, ipek iplikten elektriğin anahtara ulaştığını ve elektrik kıvılcımlarının uçtuğunu gözlemledi. Metal anahtarın elektrostatik yüklü olduğunu doğrulayabildi ve bulutların elektrik yüklü olduğunu ve yıldırımların büyük elektrostatik deşarjlar olduğunu gösterdi.

Franklin, şimşek çarpması ya da kendi deyimiyle elektrikli ateşin bulutlardan çıkıp içeri girmek için yeryüzüne giden metal bir kanal bulması durumunda orada kalacağını ve dağılacağını keşfetti. Bu çılgın deney sonucunda, bir yıl sonra 1753’te Franklin tipi paratoneri keşfetti ve bu uçurtma tarihin en ünlüsü oldu.

Paratoner Yıldırımı Çeker Mi

Yıldırım yüklü bir elektrik boşalmasıdır. Tecrübeler göstermiştir ki aynı alan içerisinde yıldırım en fazla sivri uçlu ve yüksek cisimlere çarpmaktadır.

Buda yıldırımın en kısa yoldan toprağa ulaşma isteğinin doğal sonucudur. İnsanlar bu tecrübelerinden yola çıkarak ve teknolojiyi de içerisine koyarak çeşitli yıldırımdan korunma malzemeleri üretmişlerdir. Bu sebeble paratonerlerin uçları sivridir ve yüksekte bulunmaktadır.

Paratoner Neden Yükseğe Montaj Edilir

Bir önceki madde de açıkladığımız yıldırımın kendisine en yakın (yukarıdan kaynaklı) sivri uçlara isabet etme olasılığının fazlalığı ile alakalı bir durumdur.

Kaç Çeşit Paratoner Sistemi Vardır

Paratoner sistemleri kendi aralarında görünüm ve yapı hatta işlev yönünden farklılık göstermektedir. Her bir sistem kendi içerisinde bir hesap ve mühendislik disiplini araştırması sonucu koruma seviyeleri belirlenerek tasarlanır. Ülkemizde en çok karşılaşacağınız paratoner sistemleri Aktif Paratoner , Faraday Kafesi , Franklin Çubuğu sistemleridir.

Aktif Paratoner Nedir

Diğer sistemlerden ayrılan özelliği bir koruma yarıçapına sahip olması ve bunuda içerisinde ki bobin den almasıdır. Çatı üzerlerinde yüksek bir direğin başında yumru şeklinde ki küre bu sistemdir. İniş iletkeni ile toprakla irtibatlıdır.

Aktif paratoner tesisatında paratoner başlığı, paratoner direği, indirme iletkenleri ve topraklama çubukları bulunmaktadır. Aslında tüm paratonerlerde amaç aynıdır yıldırımı yakalamak ve güvenli bir şekilde toprağa iletmek. İndirme iletkenleri yakalanan yıldırımı üzerinden toprağa kadar taşır ve topraklama çubuklarına iletir. Çubuklarda yıldırımı toprağa dağıtarak yıldırımın toprakta sönümlenmesine aracılık eder.

Franklin Çubuğu Nedir

Franklin çubuğu veya yakalama ucu yıldırımdan korunmanın temelidir.Benjamin Franklin (1706 – 1790) yılları arasında yaşamış ve kendisini bu yönde çalışmalarla duyurmuştur.

Franklin incelemeleri sonucu yıldırımın sivri ince uçlara daha çok isabet ettiğini gözlemleyip kendisi de bir çubuk geliştirdi. Basit bir çubuktu ama işe yarıyordu. Yıldırımı yakalamak yetmiyor onu güvenli bir şekilde toprağa da iletmek gerekiyordu.Bunun için çalışmalarının sonunda paratoner sistemi diye adlandırdığımız; çubuk , iletken , toprak bileşenleri ile birleştirdi.

Bu şekilde yıldırım yakalandıktan sonra güvenli bir şekilde toprağa iletilmekte ve toprak boyunca yayıldıkça sönümlenmektedir.

Faraday Kafesi Nedir

Faraday kafesi, elektriksel iletkenler ile ağ biçiminde örülmüş içteki hacmi dışardaki elektrik alanlardan koruyan bir muhafazadır. İletkenlerin karolaj şeklinde yapı üzerinde montajı ile yapılır. Sadece çıplak iletkenler vardır ve iniş iletkenleri ile toprakla irtibatlandırılır.

Faraday kafesi ile yıldırımdan korunma da örülen iletken ağ içerisine düzgün bir şekilde dağıtılmış franklin çubukları bulunur. Bu sivri uçlar örülen faraday kafesi ile irtibatlıdır. Yakalanan yıldırım bu kafesten indirme iletkenleri ile toprağa kadar ulaşır.

Çalışmalar ve incelemeler göstermiştir ki yıldırımdan korunmada en güvenli yol faraday kafesi metodudur. Lakin çok fazla işçilik ve malzeme gerektirdiği için aktif paratonerler daha uygun çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır.

Paratoner Tesisatı Zorunlu Mu

Paratoner tesisatı zorunluluğundan önce insanları hayvanları ve yapıları yıldırımın zararlı etkilerinden koruduğu için yapılması gereklidir. İlgili yönetmelikler çerçevesinde düşünüldüğünde ise kullanımı zorunludur.

Binaların yıldırım tehlikesine karşı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların gereğinin yerine getirilmesi şarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diğertesisat üzerinde risk yaratmaksızın toprağa iletilebileceği yeterli bağlantının sağlanması ve birtoprak sonlandırma ağı oluşturulması gerekir.

Yangından Korunma Yönetmeliği Madde 64

Paratoner Hangi Binalarda Zorunludur

Yıldırımdan koruma tesisi yapılması gereken yapılar ve tesisler.

100’den fazla ziyaretçinin olacağı açık veya kapalı toplantı yerleri ve bunların yanlarındaki odalar ve kapalı alanlar, sinema ve film gösteri yerleri.
200’den fazla insanın ikamet edeceği yerler, okullar, müzeler, teknik araştırma binaları, teknik tesisler ve bunlara ait kaçış yolları.
2000 m2 ’den büyük pazar yerleri.
Birbirine doğrudan veya ara geçişlerle bağlı 2000m2 ’den küçük olmayan birçok satış bölümlerinden oluşan alış veriş merkezleri.
2000 m2’den büyük fuar alanları ve teşhir salonları.
400 kişiden fazla restoranlar ve 60 yatak kapasiteden fazla oteller.
Yüksek yapılar.
Hastahaneler ve poliklinikler ve benzer maksatla kullanılan diğer binalar.
Orta ve geniş ölçekli garajlar.
Patlayıcı maddelerin üretildiği fabrika ve tesisler.
Yangın tehlikesi yüksek kimyasal üretim yapan ve benzeri fabrikalar.
Petrol pompa istasyonları, vana istasyonları ve depolama, dolum ve yükleme tesisleri.
Demir yolu garları ve istasyonlar ile okullar , barakalar

Paratoner Tesisatı Ölçüm Firmaları

Paratoner tesisatı topraklama direnci ölçümleri mühendislik firmaları tarafından yapılmaktadır. Yetkili olmayan kişilerce yapılan keşif , risk analizi ve diğer faktör değerlendirmeleri yetersiz kalacağı için günü kurtarmak amaçlı bir iş olarak kalacaktır. Ayrıca ölçülen paratoner topraklama direnci için uygunluk raporu alabilmeniz için mühendislik firmasına başvurmak durumunda kalabilirsiniz. OCK Mühendislik olarak Ankara ve çevre illerde mühendislik disiplini ve gereği olarak mevcut yönetmelik ve tüzüklere uygun bölgenize en uygun yıldırımdan korunma paratoner sistemi ölçümü ve muayenesi yapıp raporları ile beraber teslim etmekteyiz.

Paratoner Ölçüm ve Raporlama Faaliyeti Nedir

Paratoner başlık ve indirme iletkeni sonunda ise topraklama çubuklarına kadar uzanan bir sistemdir. Bu sistem içerisinde bunlara ait bileşenler de mevcuttur. Muayene kısmında bunların kontrolü testleri yapılır. Gerekli topraklama ölçümleri ve süreklilik testleri gibi. Raporlama kısmında ise tesisatın uygunluğu ile alakalı tüm bileşenlerini ve ölçüm sonuçlarını kapsayan bir rapor hazırlanarak tarafınıza teslim edilir.

Paratoner Ölçüm ve Raporlama Gerekli Midir

Paratoneriniz var lakin çalışıyor mu, iletkenleri topraklama çubukları ile arası yekpare şekilde mi, topraklama direnci sizi korumaya yeterli mi tüm bunların yanıtı olarak paratonerinizin muayenelerini yaptırmalısınız.

Paratoner Ölçüm ve Raporlama Zorunlu Mu

İlgili yönetmelikler doğrultusunda yılda 1 kez kontrol ve raporlama faliyeti düzenlenmesi zorunludur.

Paratoner Ölçüm ve Raporlama Nasıl Yapılmaktadır

Paratoner Topraklama Direnci ölçümü 3 uçlu karşılaştıma metodu ile yapılmaktadır. Topraklama direnci ölçülecek topraklama tesisinden uzak bir noktada bir referans noktası belirlenmektedir.

Topraklama direnci ölçülecek nokta ile bu referans nokta arasına gerilim ölçümü için yine bir topraklama kazığı çakılmaktadır. Referans noktasından alternatif akım gönderilerek ölçüm cihazıyla topraklama tesisinin toprak geçiş direnci ölçülmektedir.

Paratoner Ölçüm ve Raporlama Firmaları

Paratoner tesisatında ölçme denetleme raporlama faliyetlerini Elektrik Mühendisleri yapmaktadır. Yetkisiz kişilerce yapılacak kontrol ve raporlama faliyeti yarardan çok zarar doğuracaktır. Ölçüme gelen kişinin Elektrik Mühendisliği ve Yetki Belgelerini de yanında hazır bulundurmasını talep ediniz.

Paratoner Kontrol ve Raporlama Faliyetleri için gerekli yetki belgeleri aşağıda ki gibidir.

Elektrik SMM Belgesi

Topraklama Yetkilendirme Belgesi

Ölçüm yapılan cihazların kalibrasyon belgesi

Ekipnet Sistemine Kayıtlı olmak

OCK Mühendislik olarak Ankara ve çevresinde paratoner muayene, paratoner ölçüm ve raporlama hizmeti vermekteyiz.

İletişime Geçin